Hebben personeelschefs het recht te informeren naar familieleden, persoonlijke toekomstplannen of voorkeuren? Het antwoord is duidelijk 'nee'. Het is immers een schending van je privacy en daarbij irrelevant. Maar hoe reageer je er best op?
Privacyschending
Een potentiėle werkgever mag sollicitanten geen vragen stellen over aangelegenheden die louter tot de private sfeer behoren. Hij moet je privacy respecteren. Ongeoorloofde vragen hebben betrekking op:
Discriminatie
De werkgever moet alle sollicitanten gelijk behandelen. Ben je nu bijvoorbeeld homo, zwanger of moslim dan mag dat zijn keuze niet beļnvloeden. Het is immers niet relevant voor de functie. Dergelijke privé-aangelegenheden mogen niet leiden tot discriminatie.
Wet
De werkgever confronteren met zijn ongepaste vragen ligt niet voor de hand. Ook een antwoord weigeren is niet gemakkelijk tijdens een sollicitatiegesprek.
De wet verschaft je als sollicitant nochtans het recht om te zwijgen bij ongeoorloofde vragen. Meer nog, je mag erover liegen tijdens een sollicitatiegesprek. Een eerlijk antwoord zou immers kunnen leiden tot een onwetmatige contractweigering. Laat ons duidelijk zijn: deze regel geldt enkel voor zaken die de privacy schenden en die niet relevant zijn voor de functie. Uitzonderingen hierop vormen gezondheids- of veiligheidredenen.
Gerechtelijke stappen
In theorie kan je de sollicitatieprocedure betwisten, als je meent dat je onterecht niet aangeworven bent. In de praktijk spreekt een rechtbank zich echter zelden uit over zo’n betwisting. Als sollicitant moet je immers bewijzen dat de organisatie of het bedrijf een fout gemaakt heeft. Dat is niet zo vanzelfsprekend.
Familie
Wat doen je ouders? Wat hebben je broers of zussen gestudeerd en waar zijn zij terecht gekomen? Op voorgedrukte sollicitatieformulieren vraagt men wel eens naar de gegevens en prestaties van familieleden. Waarom, vraag je je misschien af, uiteindelijk ben jij niet verantwoordelijk voor hun keuzes?
Je bent niet verplicht dergelijke vragen te beantwoorden, maar dan maak je niet zo’n goede indruk. Hoe ga je best met dit soort vragen om? Laat direct merken dat je in een positieve omgeving bent opgegroeid en leeft.
Je hoeft je zeker niet te schamen, als je ouders geen hogere studies gedaan hebben. Antwoord dat je ouders harde werkers zijn die volledig achter jouw keuzes stonden en je altijd gestimuleerd hebben.
Toekomstplannen
Plannen voor gezinsuitbreiding op heel korte termijn? Je mag verzwijgen dat je zwanger bent en er zelfs over liegen, tenzij het uitoefenen van de job daardoor meteen tijdelijk onmogelijk wordt. Dat is het geval als je auditie doet als danseres of mannequin. Ook om gezondheids- of veiligheidsredenen kan het nodig zijn dat je eerlijk zegt dat je zwanger bent. Als je op de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis moet werken bijvoorbeeld.
Lopende sollicitaties
Tijdens een gesprek kunnen de recruiters je vragen naar andere lopende sollicitaties. Maak duidelijk dat dat niet je enige sollicitatie is en dat je op verschillende plaatsen 'gevraagd wordt'. Daardoor versterk je je positie en heb je meer macht om later te onderhandelen over de arbeidsvoorwaarden. Het kan ook je aanwervingsprocedure versnellen.
Vrije tijd
In het algemeen apprecieert een werkgever het als je je vrije tijd actief gebruikt en als je veel sociale contacten hebt. Bedrijven zijn eerder op zoek naar een bezige bij dan een saaie huismus. Pas het antwoord aan aan de functie die je ambieert. Meestal zal het geapprecieerd worden dat je veel sociale contacten hebt en je vrije tijd actief gebruikt.
